Zakład Uzdatniania Wody „Jasiołka” w Szczepańcowej jest najstarszym ujęciem wody dla miasta Krosna. Ujęcie zlokalizowane jest na rzece Jasiołka, a jego charakterystycznym obiektem jest jaz.
Woda z ZUW „Jasiołka” w Szczepańcowej dostarczana jest do mieszkańców Krosna oraz gmin Chorkówka i Jedlicze, a także częściowo do gminy Miejsce Piastowe, do miejscowości Głowienka. Jest to drugie co do wielkości ujęcie wody pitnej w Wodociągach Krośnieńskich.
***
Projekt techniczny ujęcia wraz z magistralą przesyłową Szczepańcowa – Krosno został opracowany przez profesorów Wóycickiego i Pomianowskiego z Politechnik Lwowskiej i Warszawskie, a decyzją Wojewody Lwowskiego z 26 lipca 1937 r. (znak: L.K.B. 93/8/20) został zatwierdzony do realizacji.
Inwestorem budowy wodociągu dla Krosna był zarząd miasta Krosna oraz Ministerstwo Spraw Wojskowych – Departament Budownictwa.
Generalnym wykonawcą inwestycji została firma Łempicki i spółka z Lwowa, która w latach 1937-1938 wykonała prace budowlane. Wszystkie roboty wykonywane były ręcznie, przy wykorzystaniu wozów konnych jako środków transportu.
Wybudowane ujęcie składało się z jazu spiętrzającego wodę wraz z komorą wlotową do rurociągu betonowego o średnicy 600 mm i długości 375 m, odprowadzającego wodę do tzw. odmulnika, a następnie na sztuczny staw infiltracyjny o długości 300 m, szerokości 12 m i głębokości 2 m.
Woda po przefiltrowaniu przez naturalne złoże piaskowo-żwirowe ujmowana została przez system ciągów drenażowych do studni zbiorczej. Ze studni zbiorczej lewarem doprowadzona do stacji hydroforowej, skąd rurociągiem tłocznym o średnicy 250 mm i długości 5879 m dostarczona została do miasta Krosna, w tym do obiektów lotniska.
Dezynfekcji wody wówczas nie stosowano, jedynie studnia zbiorcza była dwa razy w roku chlorowana. Produkcja wody wynosiła 200 m sześć./dobę.
W tym czasie pozwolenie wodno-prawne zezwalało na pobór 50 litrów/sekundę, tj. 4320 m sześc./dobę. W wyniku rozwoju mieszkalnictwa i przemysłu po 1945 r. nastąpiło zwiększone zapotrzebowanie na wodę, co spowodowało konieczność rozbudowy urządzeń stacji uzdatniania.
W latach 1945-1946 wybudowano drugi staw infiltracyjny z drenażem, w latach kolejnych powstały jeszcze dwa stawy infiltracyjne. Wybudowano również chlorownię do ciągłej dezynfekcji wody. Z uwagi na całkowite zamulenie dróg filtracyjnych w naturalnych złożach filtracyjnych oraz drenaży ujmujących wodę do studni wstępnych, w 1965 r. wybudowano pierwszy filtr powolny, a w latach 1968 i 1985 wybudowano kolejne filtry.
***
Ujęcie wody surowej – zlokalizowane jest w miejscowości Szczepańcowa i składa się z jazu piętrzącego wodę, dwóch ruchomych zasuw oraz okna wlotowego. Pobór wody odbywa się przez okno wlotowe usytuowane w prawym brzegu ujęcia. Woda na teren zakładu doprowadzana jest grawitacyjnie rurociągiem o średnicy Ø500 mm. Ujęcie wody objęte jest strefą ochrony bezpośredniej. Oznacza to, że na terenie strefy nie mogą przebywać osoby nieupoważnione. Nie można też pobierać wody do celów niezwiązanych z pracą ujęcia oraz odprowadzać ścieków do wód i do ziemi. Zabronione jest uprawianie sportów wodnych i kąpieli.
Uzdatnianie wody – technologia uzdatniania oparta jest na procesach: utleniania wstępnego nadmanganianem potasu, koagulacji w osadnikach wstępnych, filtracji wody na filtrach powolnych przez złoża żwirowo-piaskowe, dezynfekcji wody dwutlenkiem chloru wspomaganej w niewielkim stopniu chlorem gazowym, dezynfekcji wody promieniami UV.
Woda wprowadzana do ujęcia kierowana jest na dwa osadniki wstępne, gdzie następuje sedymentacja łatwo opadających zawiesin. W okresach występowania wody surowej o wysokiej mętności proces sedymentacji wspomagany jest koagulantami z grupy PAX. W kolejnym etapie woda grawitacyjnie kierowana jest na cztery stawy sedymentacyjne, a następnie na piaskowe złoża filtracyjne filtrów powolnych, na których następuje oczyszczenie i uzdatnianie wody. W końcowym etapie woda poddawana jest procesowi dezynfekcji dwutlenkiem chloru wspomaganego okresowo niewielkimi dawkami chloru. Po dezynfekcji woda trafia do pompowni, skąd podawana jest do sieci wodociągowej.
***
Najważniejsze inwestycje przeprowadzone w ZUW „Jasiołka” w ostatnich latach to:
– modernizację pompowni oraz montaż układu pomiarowego wody wytłoczonej,
– rozbudowę budynku administracyjno-laboratoryjnego,
– umocnienie prawego brzegu rzeki,
– zwiększenie skuteczności procesu dezynfekcji – montaż lamp UV,
– zakup płuczki piasku filtracyjnego,
– budowa instalacji fotowoltaicznej,
– budowa nowego filtra powolnego,
– wprowadzenie procesu utleniania wstępnego oraz koagulacji,
– modernizacja osadników wstępnych.
Plany inwestycyjne na najbliższe lata to:
– rozbudowa zbiornika wody czystej,
– modernizacja filtrów powolnych,
– rozbudowa budynku dezynfekcji.
Kierownik ZUW „Jasiołka” w Szczepańcowej – Wojciech Lorens
Adres:
Zakład Uzdatniania Wody „Jasiołka” w Szczepańcowej
Szczepańcowa, ul. Słoneczna 66
38-457 Zręcin
tel. 13 47 48 108 / 13 47 48 109 / 607 864 393